„Na wzór naszego Nauczyciela jesteśmy jako chrześcijanie powołani do tego, aby dostrzegać różne rodzaje nędzy trapiącej naszych braci, dotykać ich dłonią, brać je na swoje barki i starać się je łagodzić przez konkretne działania”.
(Papież Franciszek)
Jałmużna – filar chrześcijaństwa
Kontynuując nasze rozważania wielkopostne na temat miłosierdzia, zatrzymajmy się nad istotnym zagadnieniem jakim jest jałmużna – owoc miłosierdzia.
Działanie Boga Ojca oddającego ludziom swojego Syna jest przejawem miłosierdzia dla świata.Miłosierdzia, z którego wypływa czysta miłość. Miłość, z której powinniśmy czerpać siłę, aby stać się godnymi tej ofiary. Miłość, która przez moc Ducha Świętego pozwala dostrzec nam chrześcijanom Jezusa w drugim człowieku – człowieku biednym, zagubionym, bezbronnym, potrzebującym naszej pomocy. W dziele „O naśladowaniu Chrystusa” (rozdział XV.1) czytamy: „Zewnętrzny uczynek bez miłości na nic się nie przydaje, cokolwiek zaś robi się z miłości choćby było małe, liche, staje się owocne”. Takim uczynkiem jest jałmużna. Jałmużna, czyli dar czegoś, co nam nie zbywa, dar bolesny (przybierający nierzadko formę pokuty). Dar, który pięknie nas ubogaca, rozświetla mrok wynikający z naszych słabości, grzechów, zaniedbań i jest „skrótem” do Królestwa Bożego. Dar, który jest oddaniem miłości za miłość Ojca, oddającego Syna na ukrzyżowanie za nasze grzechy. Dar, przez który nasze „grzechy ważą mniej”.
Jakie formy może przybrać jałmużna?
Jałmużnę możemy czynić w formie materialnej lub niematerialnej. Pierwsza forma to oddanie rzeczy materialnych np.: pieniędzy, jedzenia, środków czystości, ubrań itp. Ważne jest, aby ofiara miała źródło w tym, co posiadamy na własność. Ofiara ze środków kredytu bankowego lub zapisanie jednego procenta deklaracji podatkowej na zbożny cel, nie jest jałmużną. Jest raczej przejawem naszej postawy obywatelskiej, świadomej podziału dobra wspólnego, jakim jest należny procent od podatku.
Wola uczynienia jałmużny wynikającej z uczynków miłosierdzia względem ciała powinna wyprzedzać prośbę biorcy o pomoc. Nie czekajmy, aż ktoś nas poprosi o pomoc. Wyjdźmy z inicjatywą pomocy pierwsi. Dawniej (w kościele pierwotnym) rozdziałem dóbr zebranych z jałmużny zajmowali się powołani przez właściwego miejscu biskupa diakoni, prezbiterzy i diakonise: „[…]przez waszego biskupa wspierajcie świętych waszymi dobrami i owocami waszej pracy: ten który nie ma nic niech pości, odłoży na bok żywność z całego dnia i przeznaczy ją dla świętych” (Pasterz Hermasa).
Współcześnie działa wiele instytucji rozdzielających potrzebującym nasze dary miłosierdzia.
28 lutego 2016r rozpoczyna działalność Parafialny Zespół Caritas przy parafii NMP Nieustającej Pomocy. To tu, wsłuchując się w słowa Św. Leona Wielkiego: „Składajmy dzięki Bożemu Miłosierdziu i poszukując świętych radości abstynencji, odłóżmy na bok trochę naszej żywności, aby nasza miłość zwiększyła się o to, czego nasze stoły były pozbawione” – możemy „zaspokoić głód biednego” składając dary w formie materialnej tj. produkty spożywcze, środki czystości, środki pielęgnacyjne dla dzieci i dorosłych oraz składane na tace lub wpłacane na konto datki pieniężne z dopiskiem Caritas.
Jałmużna może również przyjąć postać niematerialną. Możemy ją złożyć z naszego czasu, ale nie tego wolnego, przeznaczonego na zabawę. Powinien to być czas przeznaczony dla rodziny, przeznaczony na wykonanie ważnych czynności. Taki właśnie czas nabiera wartości jałmużny. Ten czas poświęćmy osobom potrzebującym wysłuchania, rozmowy, pomocy. To czas dla ludzi zagubionych, samotnych, opłakujących bliskich którzy „odeszli”, czas dla chorych i cierpiących. To czas wykorzystany przez Samarytanina otaczającego miłosierdziem przypadkowo napotkanego pobitego człowieka. To czas dzielenia się naszą miłością, przez którą obmywamy rany Chrystusa uczynione naszymi grzechami.
Dla chrześcijanina obowiązek czynienia jałmużny pochodzi wprost z nauki Jezusa i jego apostołów. „Starajcie się dobrych uczynków nie spełniać na pokaz po to, by was ludzie podziwiali, bo wtedy nie otrzymacie zapłaty od waszego Ojca, który jest w niebie. Gdy więc wspierasz potrzebującego nie trąb o tym przed sobą. Gdy ty wspierasz potrzebującego, niech nie wie twoja lewa ręka, co czyni prawa, aby twój czyn pozostał w ukryciu. A twój Ojciec, który widzi także to, co ukryte, nagrodzi ciebie.” (Mt 6,1-4). Bóg ocenia czyn jałmużny patrząc na serce ofiarodawcy,a nie na to jakim się on jawi w oczach innych ludzi. Nasze czyny nie muszą budzić zachwytu i uznania u innych. Celem życia chrześcijanina jest pielęgnowanie postawy otwartości na Boga, Boga w ukryciu, a przez to na drugiego człowieka.
„Jałmużna człowieka jest dla Niego jak pieczęć” (Syr 17,22). To pieczęć, którą zostaliśmy naznaczeni na chrzcie. Pieczęć określająca nasze oddanie się Bogu przez realizację jego przykazań. Od nas zależy czy ten Boży znak określający nasze człowieczeństwo w zwierciadle prawdy Chrystusowej będzie czytelny, wyraźny, czy przez nasze grzechy, zaniedbania,brak miłości do bliźniego niezależnie od jego pochodzenia, statusu społecznego czy wyznania, staniemy się ślepi i głusi na przesłanie Ewangelii, zacierając wizerunek pieczęci-przymierza z Bogiem.
Czy w dniu ostatecznym zasłużymy sobie, aby ponownie zostać opieczętowani jako słudzy Boga (czytaj Ap 7,3)?
Czy będziemy mieli szansę usłyszeć zaproszenie Jezusa:
„Zbliżcie się błogosławieni mojego Ojca. Weźcie w posiadanie królestwo przygotowane dla was od początku świata.
Bo byłem głodny, a daliście Mi jeść;
Byłem spragniony, a daliście Mi pić;
Byłem przybyszem a przyjęliście Mnie;
Byłem nagi, a przyodzialiście Mnie;
Byłem chory, a zatroszczyliście się o Mnie;
Byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie” (Mt 25,34-36)?
Autor: Krzysztof Okurowski
Artykuł: Wielki Post w Roku Miłosierdzia
Bibliografia:
1.A KempisTomas , O naśladowaniu Chrystusa wyd. Apostolstwo Modlitwy
2.Communio Nr 4 (188) 2014 Patrick Descourtieux, Post i jałmużna w kazaniach Św. Leona Wielkiego
3.Konstantynopol nowy Rzym, red. M.J.Leszka, T.Wolińska , wyd. PWN 2011
4.Orędzie Ojca Świętego Franciszka na Wielki Post 2014 roku.
5. Pasterz Hermesa
6.Pismo Święte, Wyd. Towarzystwo Świętego Pawła
7. Trawka Paweł Katecheza na V Zjazd Parafialnych Zespołów Caritas